Voor dit derde T-shirt uit de kast verhaal neem ik jullie mee op reis in deze maakbare wereld. Bestemming: Istanboel. De stad waar fast fashion dag en nacht doordraait. Dit exemplaar kocht in de wijk Ümraniye. Tijd voor een confashion. Oftewel een bekentenis van een fast fashion aankoop.
Dit T-shirt uit mijn kast ligt samen met andere zomerkleding voor omgerekend een paar euro in de winkel. Je laten verleiden in het hart van de Turkse kledingindustrie. Een saillant detail: op mijn T-shirt staat Frida Kahlo’s hoofd afgebeeld. Mijn consumptiegedrag op haar kop. Of in Asha ten Broeke haar woorden: de verschrikkelijke metamorfose van kunstenares Frida Kahlo.
Schouderklop
In dezelfde stad ontmoet ik een van de makers van fast fashion: Sema*. We schudden elkaar de hand. Haar schouder voel ik knakken in haar kom. Ze grijpt er naar. Slijtage door haar werk in de confectie. Uren achter de naaimachine eisen haar tol. Overuren worden niet uitbetaald. Sema knikt met haar hoofd. Daar iets van zeggen? Met haar tong klikt ze tegen haar gehemelte en laat een T-klank horen. Ze zegt:
,,ik eruit of iemand anders erin.”
Over een paar jaar met pensioen is Sema’s plan. Dan verkoopt ze het appartement in Istanboel. De bouw van een andere in haar geboortedorp is dan haar oude dag voorziening.
Coup(e)
Wanneer ik terugkeer in 2018 zien we elkaar weer. Sema werkt nog steeds in de confectie. Er zijn schulden ontstaan. Haar geboortedorp voedt ze niet en de geërfde grond ligt brak.
Schoten in de straten na het weerzien. Na de eerste berichten van verkiezingswinst. De dreiging van een regeringswissel is weer gaan liggen. Na de laatste couppoging in dit land vergelijkbaar met die rondom aanslagen, zoals ik me die herinner. Ondertussen werkt Sema achter de naaimachine aan de juiste coupe, oftewel de ofwel de juist snit.
Vandaag de dag kunnen makers zoals Sema aanspraak maken op het Turkse pensioenstelsel. Andere makers die ik tijdens mijn verblijf in Turkije spreek zijn de regering dankbaar voor dit vooruitzicht.
Massaproductie
Frida staart mij aan vanaf mijn T-shirt. Ik ben bekend met de gevolgen van de sluiting van maquiladora’s, de confectiefabrieken, in haar land Mexico. De makers en hun families hadden van de een op de andere dag geen inkomen meer. Het werk stopte door de verplaatsing van de productie van spijkerbroeken naar o.a. Turkije en Bangladesh.
Voor je rechten opkomen in Mexico is met gevaar voor eigen leven. Ruim een decennia geleden luisterde ik naar een van de vakbondsleiders over het effect naar de sluiting van kledingfabrieken. Er staat op dat moment permanente bewaking voor zijn deur.
Terug naar 2020! Fast fashion een doodzonde noemen is geen nieuws. Een foute aankoop ligt nog steeds in mijn kast. Omstandigheden die liefde voor het vak mogelijk maken is meer dan ooit nodig. Genoeg makers op deze aardbol die niets liever dan dat willen.
*De naam van Sema is vanwege haar privacy gefingeerd.
In 9x T-shirt uit de kast vertel ik de gedragen verhalen uit mijn kledingcollectie. Dit om aandacht te vragen voor: ‘100 shirts a Green Statement‘! Doe je met mij mee?
+++++++++++++++++++++
Over Nineke en Ninekdote
Nineke Verhoofstad (Utrecht, 1985): Ik leef in mijn eigen woordenwereld en maak anderen hier deelgenoot van via mijn ninekdote’s. Verder omring ik mezelf met spullen die voor mij waardevol zijn: vintage vondsten of familiestukken, waar ik graag een eigen draai aan geef.
Meer lezen van Nineke kan hier!